Sunday 7 September 2008

Ο ποταμός Ηριδανός και η πόλη της Aθήνας


Ο Ηριδανός ήταν ένας από τους τρεις ποταμούς που άρδευαν το λεκανοπέδιο των Αθηνών , αναφέρεται από τον Ηρόδοτο.

Δεχόταν συχνά νερά από την Ακρόπολη τον Άρειο Πάγο και την Πνύκα, άλλαζε συχνά κοίτη και πλημμύριζε με τις μεγάλες βροχοπτώσεις.

Κατά τους προϊστορικούς χρόνους βρισκόταν εκτός κατοικημένης περιοχής ,όχι πολύ μακριά από τον οικισμό. Σταδιακά ο οικισμός άρχισε να επεκτείνεται προς τα βόρεια και δυτικά η επέκτασή του επηρεάστηκε από την παρουσία του ποταμού. Ο Πλάτων, αναφέρεται στον Ηριδανό και τον Ιλισό τα δύο ποτάμια της Αθήνας που περιέβαλαν την πόλη και την οριοθετούσαν από βορρά και νότο.

Κατά τα χρόνια του Αδριανού το ανατολικό προάστιο της πόλης που αποτελούσε μια πολυτελή συνοικία της διέσχιζαν δύο ποταμοί ο Ιλισός στα νότια και ο Ηριδανός κλάδος του οποίου κατέβαινε ορμητικά από τον Λυκαβηττό και από την πλατεία Συντάγματος, διέσχιζε την οδό Όθωνος κατευθυνόταν στη Μητροπόλεως κατόπιν στην Αδριανού για να καταλήξει στον Κεραμεικο. Μετά τη Πειραιώς στρεφόταν νότια ενώνεται με τον Ιλισό (Παυσανίου Περιηγήσεις Αττικά) . Σε όλη τη πορεία του ενισχυόταν από ρέματα και χείμαρρους. Όταν άρχισε να δέχεται λύματα(αναφέρεται από τον Καλλίμαχο τον Κυρηναίο)Στράβων ΙΧ 397) καλύφθηκε και μετατράπηκε σε κλειστό αγωγό τουλάχιστον στο δυτικό τμήμα της πόλης στην Αγορά και στον Κεραμεικό .

Σήμερα ο ποταμός είναι μια γραμμή σε κάποιους χάρτες της Αθήνας, ένας ποταμός που ακόμη και από τους Αθηναίους όχι πολλοί γνωρίζουν την που ευρίσκεται , ίσως ορισμένοι επισκέφθηκαν τον αρχαιολογικό χώρο στην αποβάθρα του ΗΣΑΠ , χώρος που δεν είναι ακόμη πολύ γνωστός και που η πρόσβασή του είναι περιορισμένη.

Στον αρχαιολογικό χώρο στον Κεραμεικό είναι ορατός .

Το 1992-94 έγιναν οι ανασκαφές εξαιτίας της κατασκευής του μετρό.

Στο ύψος της οδού Όθωνος στη λεωφόρο Αμαλίας αποκαλύφθηκε η κοίτη του, στο σημείο αυτό σε πλάτος υπερέβαινε τα 50 μέτρα.

Αποκαλύφθηκε με τις ανασκαφές αυτές στην πλατεία στο Μοναστηράκι, τοποθετήθηκε γυαλί για την ανάδειξή του στην επιφάνεια της πλατείας και είναι επισκέψιμος από την αποβάθρα του ΗΣΑΠ.

Στην Ποικίλη Στοά αποκαλύφθηκε τμήμα της κτιστής κοίτης του ποταμού μέσα στο χώρο δίπλα στη πλατεία του Αγίου Φιλίππου.

Μέσα στον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού συντηρεί ένα οικοσύστημα μοναδικό για το ιστορικό κέντρο της Αθήνας.

Νέο τμήμα του Ηριδανού αποκαλύφθηκε τον Οκτώβριο στην πλατεία στο Μοναστηράκι όταν τμήμα της πλατείας καταβυθίστηκε, έπειτα από βροχή εξαιτίας των έργων που είχαν αρχίσει για την διαμόρφωση τα πλατείας.

Η εγκιβωτισμένη κοίτη είναι σπάνιο δείγμα υδραυλικής τεχνολογίας έχει γίνει σε τρεις κατασκευαστικές φάσεις με μαρμάρινες η πλίνθινες πλάκες, θολωτή κατασκευή σε σχήμα καμάρας και με πλίνθους σε οξυκόρυφη διάταξη

Από τους μελετητές έγινε η πρόταση να μείνει ανοιχτό το σκάμμα και να γίνει ανοιχτή διαμόρφωση, ώστε ο Ηριδανός να είναι ορατός και να ακούγεται από το ύψος της πλατείας επίσης να είναι επισκέψιμος με σκάλα που θα οδηγεί στο βάθος.

Το Κ. Α.Σ. που συνεδρίασε τον Ιούλιο 2008 αποφάσισε ο Ηριδανός να καλυφθεί με κεκλυμένο γυαλί (απόφαση η οποία δεν έχει ανακοινωθεί επίσημα).

Το άνοιγμα στην πλατεία έχει ακανόνιστο πολυγωνικό σχήμα, 6 μ βάθος έκταση 60 τμ . Υπάρχει διαρκής και άφθονη ροή νερού όλο το χρόνο μέση παροχή 25 κ.μ. ανά ώρα δηλ.600 κυβικά την ημέρα που αυξάνεται κατά πολύ την περίοδο των βροχοπτώσεων.

Ο αγώνας για τη διάσωσή του έχει σχέση με τη διάσωση των αρχαιολογικών χώρων και την ένταξή τους στη ζωή της πόλης.

Επιθυμούμε να αποκτήσει ενεργό ρόλο στην υπόθεση της αειφορίας της πόλης.

Να παραμείνει ανοιχτό σε αυτό το σημείο ώστε ο κάτοικος και ο επισκέπτης να έχει την εμπειρία του ποταμού, ως μια αρχή ανάδειξης και των υπολοίπων τμημάτων του.

Μέσα από χαρτογραφήσεις να είναι κατανοητή η διαδρομή του στη Αθήνα.

Ανάδειξη του ποταμού σημαίνει ανάδειξη της αδιάκοπης ροής του .


No comments: